بررسی کانی شناسی و ژئوشیمی افق بوکسیتی تریاس فوقانی علی بالتالو (شرق شاهین دژ- استان آذربایجان غربی)

نهشته بوکسیتی∈ لاتریتی تریاس∈ ژوراسیک علی بالتالو، در 19 کیلومتری شمال شرق شاهین دژ، در جنوب غرب استان آذربایجان غربی واقع شده است. این نهشته به شکل عدسی های چینه سان در مرز بین سازندهای الیکا (دولومیت) و شمشک (ماسه سنگ) و به طول حدود 400 متر گسترش یافته است. این نهشته ضخامت های متغیر ( تا 14 متر) و امتداد n15°w با شیب °83 به سمت جنوبغرب نشان می دهد. این نهشته شامل 6 واحد سنگی مجزا می باشد.از نظر کانی شناسی این نهشته شامل کانی هایی همچون بوهمیت، دیاسپور، کائولینیت، موسکویت، هماتیت، گوتیت، روتیل و آناتاز است. یافته های بدست آمده از محاسبات مقادیر نورماتیو کانی ها به همراه مقادیر شاخص شیمیایی دگرسانی(cia) و شاخص دگرسانی کانی شناسی(mia) نشان می دهند که این نهشته شامل سه تیپ کانیایی، (1) کانسنگ آهن بوکسیتی، (2) رس بوکسیتی و (3) بوکسیت رسی می باشد. مطالعات پتروگرافی نشان می دهند که واحدهای بوکسیتی این نهشته حاوی بافته های کنگلومرایی، دانه مدور، رگچه ای، کلوفرم، پلیتومورفیک، پورفیری دروغین، نودولار و اسفنجی که دلالت بر منشأ نابرجای نهشته دارند. ضمناً مطالعات کانی شناسی نشان می دهند که در تکوین این نهشته آب های سطحی با ماهیت اکسیدی-اسیدی و آب های زیرزمینی با ماهیت بازی∈ احیا نقش مهمی در تکوین این نهشته ایفا نموده اند. نتایج بدست آمده از مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهند که مکانیزم آهن زدایی- آهن زایی مهمترین عامل کنترل کننده توزیع al، si، ti، hfse، lree، hree، u و th در این نهشته بوده است. بررسی الگوی توزیع عناصر در پروفیل مورد بررسی دلالت بر تمرکز عناصر با قدرت میدان بالا توسط کانی های زیرکن، اکسیدهای تیتانیوم، بوهمیت، دیاسپور و کائولینیت، عناصر جزئی عبوری توسط موسکویت، کائولینیت، بوهمیت و دیاسپور و عناصر لیتوفیل درشت یون توسط کائولینیت و اکسیدهای منگنز دارد. همچنین بررسی های ژئوشیمیایی نشان می دهند کانی های کائولینیت، موسکویت، زیرکن، روتیل، آناتاز، سریانیت، فرگوسونیت، مونازیت، فلورنسیت، زینوتایم و رابدوفان میزبانان احتمالی عناصر کمیاب خاکی می باشند. با توجه به وضعیت ریخت شناسی و ویژگی های کانی شناسی و ژئوشیمیایی، نهشته بوکسیتی? لاتریتی علی بالتالو بیشترین شباهت را به کانسارهای بوکسیت کارستی نوع مدیترانه ای دارد.